Ijs is momenteel een zeer hot topic in de sportgeneeskunde en bij management van acute opgelopen blessures. De wijze waarop we blessures behandelen verandert continu met behulp van de laatste wetenschappelijke inzichten.

Daarom moeten we niet verwondert zijn dat er verwarring ontstaat over het gebruik van ijs. Is het goed, slecht of maakt het geen verschil?

Wanneer iemand zijn enkel verstuikt wordt er instinctief een ijspak bovengehaald. Wanneer professionele sporters een blessure oplopen wordt de plaats van blessure onmiddellijk ingepakt met ijs.

Het gebruik maken van ijs lijkt ingeslepen te zijn als een belangrijk onderdeel van het aanpakken van een acuut letsel. Strookt dit nog wel met het laatste wetenschappelijk bewijs?

 

Vanaf 1978 is de term RICE ontstaan. Een afkorting voor Rust, Ijs, Compressie & Elevatie. De gedachtegang hierachter was om het ontstekingsproces dat ontstaat na een blessure te minimaliseren om zo sneller te kunnen herstellen.

20 jaar later werd de letter “P” toegevoegd voor Protectie (PRICE). Nog eens 14 jaar later werd PRICE, POLICE (Protectie, Optimale Loading, Ijs, Compressie, Elevatie).

De reden hiervoor?

 

Vanuit de wetenschap kwam het bericht dat Optimale Loading (OL) hersteltijd doet afnemen door cellregeneratie getriggerd door lichte mechanische belasting in de acute fase.

Rust (R) of gebrek aan beweging remde het herstel dus af.

 

Wat nu met ijs?

 

Wel er is zeker overeenstemming in de literatuur dat ijs een geweldige pijnstiller is door het afkoelen van de huid. Er is echter geen impact op onderliggende spieren, deze blijven hun constante temperatuur bewaren bij ijsapplicatie.

Waar we minder zeker van zijn dan in 1978, is de geneeskrachtige werking van ijs.

Anekdotisch (en meer dan waarschijnlijk) rapporteren de meeste mensen dat ijs een positieve invloed heeft op het letsel, toch op korte termijn.

Maar welke impact heeft onmiddellijke ijsapplicatie bij een net opgelopen letsel op de middellange en lange termijn?

 

In 2014 werd ijs voor de eerste maal uit het initiële protocol gehaald. Coaches & verzorgers gebruikten het RICE-principe voor tientallen jaren, maar nu lijkt het dat, zowel ijs als rust, het natuurlijk herstel vertragen in plaats van het te bevorderen.

 

Waarnaar we verwijzen, is het natuurlijke ontstekingsproces dat optreedt na een letsel. Ons lichaam geeft dan een signaal naar onze ontstekingscellen (macrofagen) welke bepaalde stoffen gaan loslaten (bv. IGF-1). Deze cellen starten met het genezingsproces door beschadigd weefsel te verwijderen.

Bij het gebruik van ijs, voorkomen we dat ons lichaam de stoffen zoals IGF-1 gaat vrijgeven en zodanig vertragen we het initiële herstelproces.

 

Ijs werd in 2019 van het protocol voor acute blessures gehaald met het laatste en meest omvattende acroniem: PEACE & LOVE (Protectie, Elevatie, Avoid Anti-Inflammatoire Medicatie, Compressie, Educatie & Load, Optimisme, Vascularisatie en Exercise (Oefening))

 

Met al deze nieuwe wetenschappelijke inzichten naar de negatieve effecten van ijs, stelt zich natuurlijk een brandende vraag:

 

Als ijs herstel vertraagt, mag ik het dan nog gebruiken voor tijdelijke pijnstilling? Mogen we het nog gebruiken?

 

 Waarschijnlijk niet…

 

Er is nog een kleine voetnoot te plaatsen. Hoewel we een ontstekingsproces nodig hebben voor een vlot herstel kan een te veel aan ontsteking of aanhoudende zwelling slecht nieuws brengen. Door overmatige zwelling krijgen we ongewenste druk op de weefsels, deze kan ook beweging beperken, pijn doen toenemen en spierfunctie laten dalen.

 

Dit zien we vaak bij ernstige verstuikingen van een gewricht waar er belangrijke zwelling is en beweging zeer beperkt is.

 

In deze omstandigheden kan ijs een optie zijn, zolang het doel is om niet alle zwelling teniet te doen. In contrast hebben we spierscheuren welke minder zwelling meebrengen. Ijsapplicatie is dus hiervoor niet de meest optimale strategie om te volgen.

 

Dus, gebaseerd op de laatste wetenschappelijke inzichten laten we het ijs liefst in de vriezer zitten. Het is minder belangrijk dan we eerst dachten. Met die uitzondering dat wanneer de blessure zo ernstig is en dat optredende zwelling van die aard zal zijn dat ze beperkingen zal opleggen voor het herstel, dan halen we het nog eens uit de vriezer.

 

Onze primaire focus?

 

Return to movement op een veilige manier van zodra het mogelijk is.

 

Derived from Physio Network